Opštinska uprava Požega: U Dobrinji samo laboratorijska i kabinetska istraživanja i ispitivanja

Obzirom na veliku zainteresovanost u vezi izvođenja geoloških istraživanja litijuma, bora i prateće asocijacije elemenata na području Dobrinje, od strane privrednog društva „Jadar Lithium“ d.o.o. iz Beograda, Opštinska uprava Požega obaveštava građane opštine Požega sledeće:

 

Geološki istražni radovi su sve vrste terenskih, laboratorijskih i kabinetskih istraživanja i ispitivanja koja se izvode u cilju pronalaženja i istraživanja mineralnih i drugih geoloških resursa i rezervi mineralnih sirovina i podzemnih voda i geotermalne energije, kao i istraživanja geološke sredine.

Mineralni resursi, resursi podzemnih voda, geotermalni resursi, kao i drugi geološki resursi su prirodno bogatstvo u svojini Republike Srbije i mogu se koristiti pod uslovima i na način utvrđen Zakon o rudarstvu i geološkim istraživanjima ("Sl. glasnik RS", br. 101/2015 i 95/2018 - dr. zakon).

Primenjena geološka istraživanja izvode se na osnovu rešenja o odobrenju za geološka istraživanja koje izdaje Ministarstvo rudarstva i energetike Republike Srbije. Nismo u mogućnosti da Vam, dostavimo Rešenje Ministarstva rudarstva i energetike br.310-02-1923/2019-02 od 01.03.2021.god. izdato za istražno polje br.2428, jer isto još uvek nam nije dostavljeno od strane nadležnog Ministarstva.

U skladu sa članom 43 Zakona, početak radova na geološkim istraživanjima, nosilac istraživanja u ovom slučaju „Jadar Lithium“ d.o.o. iz Beograda, dužan je da prijavi 15 dana pre početka izvođenja projektovanih istražnih radova, nadležnom organu jedinice lokalne samouprave na čijoj teritoriji se nalazi istražni prostor, organu koji je izdao rešenje o odobrenju za istraživanje i geološkoj i/ili rudarskoj inspekciji.

Opštinska uprava opštine Požega obaveštena je dopisom 05.04.2021.god. od strane nosioca „Jadar Lithium“ da radovi počinju 17.04.2021.god. Prijava početka radova na geološkim istraživanjima, po zakonu sadrži podatke o: nosiocu istraživanja, broju rešenja i datumu njegovog izdavanja, broju istražnog prostora, kao i podatke o izvođaču geoloških istraživanja i vršiocu stručnog nadzora.

Radi transparentnosti i uključivanja javnosti u sve odluke koje se tiču opštine Požega, obaveštenje je oglašeno na zvaničnom sajtu opštine Požega 07.04.2021.god. i tako ispoštovano načelo informisanja i učešća javnosti - u ostvarivanju prava na zdravu životnu sredinu jer svako ima pravo da bude obavešten o stanju životne sredine i da učestvuje u postupku donošenja odluka čije bi sprovođenje moglo da utiče na životnu sredinu. Svi podaci o stanju životne sredine su javni.

Sistem zaštite životne sredine, u okviru svojih ovlašćenja, obezbeđuje : Republika Srbija, autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave, preduzeća, druga domaća i strana pravna lica i preduzetnici koji u obavljanju privredne i druge delatnosti koriste prirodne vrednosti, ugrožavaju ili zagađuju životnu sredinu, naučne i stručne organizacije i druge javne službe, građanin, grupe građana, njihova udruženja, profesionalne ili druge organizacije. Svi subjekti sistema zaštite životne sredine dužni su da čuvaju i unapređuju životnu sredinu.

Članom 50 Zakona nosilac istraživanja dužan je da između ostalog: pribavi dokaz o pravu korišćenja, zakupa, saglasnosti vlasnika, odnosno službenosti na zemljištu, kao i o uslovima za preduzimanje mera tehničke zaštite od nadležne ustanove za zaštitu spomenika kulture, na kojem planira da izvede projektovane istražne radove (istražne bušotine, raskope, istražne etaže, istražne rudarske radove i dr.), pre početka izvođenja istih radova.

U skladu sa član 168 Zakona o rudarstvu i geološkim istraživanjima, inspekcijski nadzor nad primenom odredaba ovog zakona i propisa donetih za njegovo sprovođenje vrši Ministarstvo, preko geoloških i rudarskih inspektora.

Članom 180 ovog Zakona, određeno je da će se novčanom kaznom od 1.500.000 do 3.000.000 dinara za privredni prestup kazniti privredno društvo, odnosno drugo pravno lice i preduzetnik, ako ne postupi u skladu sa članom 50.

Odeljenje za urbanizam, građevinarstvo, stambeno-komunalne poslove i zaštitu životne sredine Opštinske uprave Požega, izdalo je Informaciju o eventualnim ograničenjima za izvođenje istražnih radova, 03 br. 350-330/20 od 04.12.2020.god., kao izvod iz Prostornog plana opštine Požega.

Prostornim planom opštine Požega („Službeni list opštine Požega“, br.8/13) poglavlje 1.1. „Delovi planskog područja za koje se predviđa obavezna izrada urbanističkog plana ili urbanističkog projekta“, određena je obaveza izrade Plana detaljne regulacije za područja za eksploataciju i preradu mineralnih sirovina, kojim će se definisati režim organizacije, uređenja, korišćenja i zaštite prostora.

Takođe, pomenutim planskim aktom je propisano je sledeće:

„Eksploatacija mineralnih sirovina treba da ima za cilj da se :

- organizovano i planski istražuju nova ležišta termomineralnih voda jer postojeća izvorišta ukazuju na tu mogućnost;

- racionalno koriste mineralne sirovine, rude i energenti sa ekonomskog aspekta sagledavajući mogućnost iskorištavanja značajnog energetskog potencijala brojnih vodotokova.

Кorišćenje i zaštita geoloških resursa sprovodiće se :

- stvaranjem uslova za intenzivnije i kompleksnije korišćenje mineralnog bogatstva;

- intenziviranjem geoloških istraživanja u perspektivnim područjima;

- saniranjem degradirane, zagađene i devastirane površine i razvoj projekata koji minimalno ugrožavaju životnu sredinu, primenom tzv. „zelenog inženjerstva" i „tehnologije bez ili sa minimumom otpadaka";

- stimulisanjem rudarstva malih kapaciteta, odnosno optimalnog korišćenja malih ležišta, što je posebno interesantno kod zlata i kvalitetnijeg građevinsko-tehničkog kamena i dr.

Eksploatacija mineralnih sirovina uslovljena je režimima sanitarne zaštite regionalnih izvorišta vodosnabdevanja.

Za održivu eksploataciju geoloških resursa značajna je primena sledećih principa:

- iskorišćavanje osnovnih mineralnih sirovina iz ležišta, kao i svih pratećih komponenti koje se mogu rentabilno ekstrahovati, uz poseban naglasak na bočne i podinske stene ležišta koje se često mogu koristiti kao građevinsko-tehnički kamen ili u druge svrhe;

- minimiziranja tehnogenog otpada i njegove transformacije u tehnogenu sirovinu koja se koristi u odgovarajućem proizvodnom procesu;

- očuvanje i unapređenje kvaliteta i kvantiteta vode; eliminisanje zagađivača u neposrednoj i užoj zoni sanitarne zaštite izdani vode. Zahvatanje i flaširanje vode je zabranjeno izuzev u slučaju dobijanja licence prema postupku propisanom od strane Republike za korišćenje prirodnog dobra institucije nadležne za upravljanje.“

Shodno članu 31 Zakona o rudarstvu i geološkim istraživanjima, predmetno rešenje Ministarstva rudarstva i energetike je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.

Za sve ostale tražene akte kao i radnje (zahtev za zabranu početka izvođenja radova i sl.) od strane zainteresovane javnosti, jedinica lokalne samouprave nije nadležna, te ćemo zahtev proslediti Ministarstvu rudarstva i energetike, Odeljenju za geološka istraživanja i rudarstvo u cilju dobijanja predmetnog rešenja i dodatnih informacija u vezi planiranih geoloških istraživanja.