Gestovi, znakovi života: 31. Memorijal Nadežde Petrović

Na 31. Memorijalu Nadežde Petrović izlagaće izvedbena skupina BADco. Vesna Vesić, Borjan Grujić, Tina Gverović, Bogdan Đukanović, Uroš Zvizdić, Ben Kain (Ben Cain), Nadežda Kirćanski, Neda Kovinić, Siniša Labrović, Stefan Lukić, Ola Maćevska (Ola Maciejewska), Jelena Milićević, Ana Miljanić, Anastasija Pavić, Katarina Popović, Marko Tirnanić, Vlatka Horvat kao i Ivan Kožarić, Nadežda Petrović i učenici Gimnazije, Umetničke i Tehničke škole iz Čačka sa zajedničkim radom nastalim kroz proces radionice koju će voditi Ben Kain.

Svedočimo vremenu koje iz dana u dan preoblikuju zdravstvena kriza, društveni konflikti, krhkost tela i imperativi fizičkog izgleda, fragilnosti identiteta i određenost klasnom pripadnošću, klimatske turbulencije, patrijarhat i strukturno nasilje, rasizam i svet privilegija, telo kao resurs, eksploatacija, eksproprijacija i ekstrakcija, složene procedure rada i fizičkog kretanja na stalnoj ivici prekarnosti, prelazak u digitalnu javnost društvenih mreža, socijalna i fizička distanca, brojke i statistika, politička dezorijentacija i ometanje znanja, nepoverenje u jezik medija, nesigurnost u odluke da se bavimo umetnošću…

Teme koje Gestovi, znakovi života predlažu idu preko nacionalnih i regionalnih okvira postavljajući pitanja vezana za egzistenciju i razmatraju svet i društveno politički okvir kao mesto uzročno-posledičnih događaja koje gestovi otkrivaju i dekonstruišu.

Tako se pitanje umetničkog gesta u ovom izdanju Memorijala kao „znaka života“ može razumeti kao egzistencijalno pitanje ali i pokušaj, možda na trenutak, suspenzije i stavljanja u drugi plan, lokalnih, atomizovanih tema, da bismo im pronašli mesto, prepoznali ih u panoramskoj slici društva.

Ovo izdanje Memorijala Nadežde Petrović postavlja pitanje kakav je to umetnički gest, odlučan postupak, koji skreće pažnju na složenost tema, priznaje svoju melanholiju, depresiju i nedostatak snage za borbu, a u isto vreme demonstrira društvenu i političku kritiku, humor, vitalnost? Takav gest prisutan u umetnosti kroz istoriju prepoznajemo i na slici Nadežde Petrović More (nastaloj oko 1910) koja izražava snagu morskog talasa, mesto impulsa i umetničkog nerva, traga performativnog čina. Gest u slikarstvu, interpretiran performansom kao analitičkom ili kritičkom alatkom u istoriji umetnosti druge polovine 20. veka pa sve do danas, je gest koji nije samo vezan za izvedbu (performance), već i druge umetnosti, i zato ga pronalazimo istorijski u slici, skulpturi, tekstu umetnika podjednako kao i u izvedbi, akciji ili na pozorišnoj sceni. Gest takvog prepozavanja slike More je i polazišna tačka koncepta i izložbe.

Izbor umetničkih pozicija, umetnica i umetnika i kolektivnih radova koji će biti izloženi na 31. Memorijalu proširuje disciplinarnu određenost iz polja likovnih umetnosti na polje vremenskih i procesualnih praksi i performansa u užem smislu, upravo postavljanjem u odnos sa pojmom gesta – kakvi sve gestovi tvore izložbu? Kakvim se gestovima umetnost bori za sopstvenu relevantnost, kako daje znake opstanka i da li i na koji način omogućava, osmišljava ili poboljšava život? Koje to slike, objekti, performansi, akcije, intervencije, situacije postaju čitljivi gestovi vitalnosti, urgencije, komunikativnosti umetnosti?

Pozicija umetnika kao selektora Memorijala potiče iz dosadašnje prakse Ilića i Đorđeva koja se ne odvija samo u disciplinarnim poljima likovne umetnosti, performansa i teatra, već i u polju saradnji i istraživanja kolektivnih umetničkih praksi. Siniša Ilić (Beograd, 1977.) likovni umetnik aktivan i u polju izvođačkih umetnosti, bavi se kroz različite medije društvenim fenomenima i mehanizmima istražujući forme rada, tenzija u društvu, nasilja i nestabilnih situacija. Bojan Đorđev (Beograd, 1977.) je pozorišni reditelj koji se u istraživačkim projektima bave pitanjima socijallističkog nasleđa i kapitalističke ekonomije. Među osnivačima su TkH-Teorija koja hoda (2001-2017), umetničko-teorijske platforme.

Ko-kustosi su sa Majom Mirković srpske izložbe Radovi na sceni, na Praškom kvadrijenalu dizajna scenskog prostora 2019.

Izložba se otvara u subotu 1. oktobra 2022. kada će se izvesti nekoliko performansa na različitim lokacijama.