Kraljevo ponosno nosi svoje kraljevsko ime već 142 godine

Grad Kraljevo već 142 godine ponosno nosi svoje kraljevsko ime koje mu je kralj Milan Obrenović dodelio Ukazom o promeni imena, 19. aprila 1882. godine, ispunjavajući želju Kraljevčana, a u čast proglašenja Kraljevine Srbije. Na poleđini akta, kralj je ispisao rešenje: „Primajući sa najvećim zadovoljstvom molbu Karanovčana da ime Karanovac drugim zamenim, naređujemo da se u spomen našeg dolaska u NJihovu varoš, Karanovac ubuduće naziva Kraljevo.“

Gradonačelnik grada Kraljeva dr Predrag Terzić otvorio je izložbu „Kraljevo u francusko-srpskim vezama“ u izložbenom prostoru na otvorenom, ispred Gradske kuće, koju je Narodna biblioteka „Stefan Prvovenčani“ upriličila povodom Imendana Grada. On je podsetio da Imendan obeležavamo u znak sećanja kada je prvi novovekovni srpski kralj ili, kako se tada govorilo, prvi kralj posle Kosova, Milan Obrenović posetio Karanovac i, na molbu uglednih žitelja ovog mesta, promenio svojim Ukazom ime Karanovca u Kraljevo.

Terzić je zahvalio autorima izložbe, ali i svim kulturnim ustanovama koje su svojim programima upotpunile obeležavanje ovog značajnog događaja u istoriji Kraljeva, pa uz želju da zajedničkim snagama nastavimo da razvijamo naš kraljevski grad, čestitao Imendan sugrađanima.

„Zahvaljujući Draganu Draškoviću, Ivani Hrenko i Ani Gvozdenović, možemo da pogledamo izložbu koja je posvećena francusko-srpskim vezama i ulozi Kraljeva u odnosu dva naroda i dve države. Ove veze su nastale još u periodu srednjeg veka, a već u XIX i prvoj polovini XX veka one su ojačane tako što su mladi ljudi iz Srbije odlazili u Francusku da se školuju“, kazao je Terzić, pa podsetio da je još knez Miloš, 1839. godine, poslao prvih 12 mladih Srba da se školuju na zapadnim univerzitetima. 

„Mlada, još uvek ne i nezavisna, srpska država imala je toliko sredstava da školuje svega 12 srpskih državljana i kako je jedan završavao univerzitet, otvaralo se mesto za novog đaka. Studirali su u Srednjoj Evropi, sadašnjoj Austriji i nemačkim zemljama, u Zapadnoj Evropi, čiji je centar bio upravo Pariz, a oni koji su se opredelili za duhovne nauke odlazili su u Moskvu, Kijev i Krakov. Velikih broj mladih, koji su sticali diplome i doktorate u francuskim gradovima, kasnije su imali značajnu ulogu u kulturnom, društvenom i političkom životu, među njima je bilo i ljudi iz Kraljeva“, pojasnio je gradonačelnik. 

Kako je istakao, ove veze su ojačane u periodu Prvog svetskog rata kada je Francuska bila naš saveznik, a prijateljstvo Francuske i Srbije nastavljeno je i u međuratnom periodu kada su dodatno osnažene veze između Kraljeva i Francuske jer je u Kraljevu izgrađena i fabrika aviona „Luji Brege“. 

„I danas nastavljamo da razvijamo veze između Francuske i našeg grada. Kraljevo ima pobratimsko mesto u Francusko - opštinu Sent Foa, koja je deo Liona, i trudićemo se da nastavimo da osnažujemo savezničke veze iz dva rata, da razvijamo kulturnu saradnju i da jačamo bratstvo između srpskog i francuskog naroda“, poručio je gradonačelnik Kraljeva. 

 Direktorka Narodne biblioteke „Stefan Prvovenčani“ Jasminka Marković

pojasnila je da su autori izložbe, povodom ovog značajnog događaja koji je ostavio neizbrisiv trag u prošlosti našeg grada, prikazali istorijat francusko-srpskih veza u Kraljevu na petnaest panoa. 

„Postavku prati bogat i pažnje vredan katalog koji obiluje brojnim podacima, činjenicama, dokumentima i fotografija. Po svom sadržaju i formatu ima sve odlike monografije te zaslužuje posebnu pažnju i promociju. Zahvaljujući predanosti i istraživačkom radu naših autora, otkrivene su brojne nove, do sada nepoznate činjenice, vezane za naš grad i ovu temu, što je izazvalo posebnu pažnju ne samo stručne, već i šire javnosti. Ova izložba, u čijem je središtu Kraljevo, ima veliki značaj jer ukazuje na vekovnu povezanost između Francuske i Srbije i predstavlja dobru osnovu za prezentaciju kulturno-istorijskih karakteristika obe zemlje“, kazala je direktorka kraljevačke Biblioteke.

O izložbenoj postavci, na kojoj je prikazan istorijat francusko-srpskih veza u Kraljevu, govorili su muzejski savetnik Dragan Drašković i urednice izdavačke delatnosti Biblioteke Ana Gvozdenović i Ivana Hrenko. 

Postavka prati dva toka - srednjovekovni tok i dolazak Jelene Anžujske, žene kralja Uroša Prvog, i legendu o jorgovanima u Dolini vekova, zasađenim u njenu čast, dok drugi tok počinje u XIX veku kada se pojavljuju opisi Karanovca u delima francuskih putopisaca, zatim se nastavlja početkom XX veka prikazom savezništva dve države u Prvom svetskom ratu, školovanja srpske dece u Francuskoj, otvaranjem fabrike aviona „Luj Brege" u Kraljevu u periodu od 1928. do 1933. godine. Naposletku, izložba prikazuje početak XXI veka kada su veze osvežene potpisivanjem Deklaracije o partnerskoj saradnji na polju privrede, kulture i sporta opštine Sent Foa iz Liona i Kraljeva.

Stihovima Filipa Žakotea iz knjige „Kukuvija“, koje su kazivali učenici kraljevačke Gimnazije Kosta Bogojević i Eva Jakić, upotpunjen je program obeležavanja Imendana grada Kraljeva.

Nakon otvaranja izložbe ispred zgrade Gradske uprave, povodom Imendana grada Kraljeva, na trećem spratu kraljevačke Biblioteke, upriličeno je predstavljanje knjige „Crno na belo“, autora Dragana Todorića, u kojoj su sabrani najznačajniji događaji iz bogate karijere autora koji se profesionalno afirmisao najpre kao igrač, a potom i kao rukovodilac u Košarkaškom klubu „Partizan“.