Dan kada je Srbija vratila Kosovo - 108. godišnjica Kumanovske bitke

Najznačajnija bitka Prvog balkanskog rata okončana je u Kumanovskoj dolini na današnji dan, 24. oktobra 1912. godine. Pod komandom regenta Aleksandra Karađorđevića nakon 5 vekova Srbija je osvetila Kosovo.

Srpska vojska pobedila je u dvodnevnoj bici tada nadmoćnije trupe Otomanske imperije i posle više od pet vekova donela slobodu starim srednjovekovnim srpskim oblastima. Srpska strana je u Kumanovskoj bici pretrpela gubitak od 687 mrtvih, 3.280 ranjenih i 597 nestalih.

Srpska vojska je posle više od 500 godina ponovo ovladala Kosovom, a posle Kumanovske bitke ušla je i u Skoplje, prestonicu Srbije iz 14. veka. U narodu je posle bitke nastala izreka "Za Kosovo - Kumanovo".

Načelnik štaba Vrhovne komande srpske vojske general Radomir Putnik i njegov pomoćnik pukovnik Živojin Mišić, smatrali su da bi se tu mogla odigrati glavna bitka srpske i turske vojske.

Zbog toga su naredili Prvoj srpskoj armiji, pod komandom prestolonaslednika Aleksandra Karađorđevića, da u što kraćem roku, u prodiranju ka jugu spreči koncentraciju turskih glavnih snaga na Ovčem polju.

U pokretu ka Ovčem polju Prva armija se zadržala na položajima severno od Kumanova, očekujući dolazak Treće srpske armije sa Kosova.

Turska Vardarska armija kretala se ka Kumanovskoj visiji, s namerom da srpsku vojsku što više zadrži ispred Ovčeg polja, gde je nameravala da vodi odsudnu bitku.

Zbog pretpostavke da će glavne turske snage biti na Ovčem polju, Prva srpska armija neočekivano je ušla u bitku posle iznenadnog napada turske Vardarske armije na položaje kod Kumanova 23. oktobra.

U izuzetno teškoj situaciji, srpska Prva armija, zahvaljujući hrabrosti i požrtvovanosti vojnika i oficira, uspela je da odoli napadu i nanese protivniku velike gubitke.

Prvog dana bitke najžešća borba vođena je na Srtevici.

Zauzimanjem Zebrnjaka, polovinom drugog dana, srpske jedinice su potpuno razbile osmanski raspored i naterale ih na povlačenje.

Mondo